Vuurwerk fotograferen

1 september 202574 Views 16 min read

Vuurwerk fotograferen is helemaal niet moeilijk. Mooi vuurwerk fotograferen is echter wel wat moeilijker… Het zit zo: eenmaal het vuurwerk is afgestoken en je drukt op de knop van je mobieltje of camera, dan is de kans dat er niks op staat quasi nihil: je oogst altijd wel wat beeldmateriaal. Echter: je zal echter snel geconfronteerd worden met volgende problemen: scherpte van het beeld, te klein of te groot beeldveld, te heldere delen, bewegingsonscherpte,… en ga zo maar door. In dit artikel leggen we één voor één uit waar je kunt op letten om de betere vuurwerkfoto te maken.

Lijst met tips om goede vuurwerkfoto’s te maken

De basis van alles: waar hebben de vuurwerken plaats?

Het klinkt nogal wiedes: natuurlijk moet je eerst een spektakel hebben vooraleer je er een kunt fotograferen. Meestal zie je foto’s op de sociale media verschijnen en denk je: dat wil ik ook. Ik had er ook willen bij zijn. ‘t ja, dan is het al té laat natuurlijk. Goed de media volgen is dus de boodschap.

Gelukkig bestaan er hier en daar ook goede overzichtslijsten van plaatsen en tijdstippen waar vuurwerkspektakel zal te zien zijn. Voor de Nederlandstaligen onder onze lezers: ga je in Frankrijk op zoek dan zul je niet alleen moeten zoeken met de zoekterm “feu d’artifice” maar ook met “évènement pyrotechnique” of “festival pyrotechnique“, een hele mond vol dus maar wel ene dat iets oplevert.

Voor Frankrijk gebruik ik deze lijst op “Agenda Pyro”. Daar wordt per Frans departement en per maand een overzicht gegeven van alle plaatsen waar er vuurwerk plaats vindt. Niemand zegt dat deze lijst exhaustief is. Er kunnen dus nog andere plaats vinden. Maar bon, ik ben al blij met deze uitgebreide lijst. Soms verschijnen hier en daar mooie overzichtskaarten met alle vuurwerken in een bepaalde zone. Zie hier een kaart, opgesteld door de Franse TV zender France 3, dat maar liefst bijna 350 plaatsen aangeeft waar tussen 12-14 juli 2025 een vuurwerk plaats vond in Hauts-de-France. Genoeg keuze ?

Voor Vlaanderen en Brussel kun je bijvoorbeeld op zoek gaan in de UIT-databank: zie www.uitinvlaanderen.be . Soms een beetje zoekwerk daar, maar het lukt.

Zoek jezelf een mooie locatie uit

t ja, wat is een mooie locatie. Zelf hou ik er niet van om een vuurwerkfoto hoog aan de hemel te fotograferen. Immers, staat er geen enkel aards referentiepunt op je foto (zoals bijvoorbeeld een gebouw, een brug, een terril, een monument, …), dan zou de vuurwerkfoto in principe eigenlijk overal kunnen zijn gemaakt. Ik heb liever dat je aan de foto kunt zien WAAR het vuurwerk heeft plaats gevonden. Dat heeft documentair (en veelal ook esthetisch) zijn waarde. Ook wordt door een vuurwerk de omgeving verlicht. Dit kan zorgen voor mooie en interessante kleureffecten. Het is ook leuk om op je foto mensen te hebben staan die turen naar het vuurwerk.

Een mooie locatie zoeken is één zaak, een relatief rustige een andere zaak. Je wil immers niet (te veel) worden gestoord door het andere aanwezige publiek, want dat zal er altijd wel zijn gezien dit net het opzet is van zo’n pyrotechnisch spektakel.

Wist je dat… je ook op heel grote afstand een vuurwerk kunt fotograferen? Wat te denken van het volgende scenario: op 14 juli worden in Frankrijk ik-weet-niet-hoeveel vuurwerken afgestoken ter gelegenheid van de Nationale Feestdag. Welnu, het is mogelijk om er diverse daar van in één keer vast te leggen. Hoe zo? Welnu, door als locatie… een bergtop, euh, heuveltop uit te zoeken. Zelf fotografeerde ik in 2013 vanaf de terrassen van het gerenommeerde luxehotel Hostellerie Kemmelberg het vuurwerk in diverse gemeenten uit de Frans-Vlaamse vlakte tegelijkertijd. Ter illustratie geef ik hier enkel resultaatfoto’s. Merk wel op dat je in dit geval van grote afstandsfotografie je wel veel langere belichtingstijden mag/dient te gebruiken: de lichtintensiteit is door die grote afstand veel geringer. Voor alle duidelijkheid: mocht ik vandaag met de huidige camera’s en lenzen hetzelfde overdoen, we zijn toch al meer dan 12 jaar later, dan zou de kwaliteit nog een heel stuk beter zijn. Maar bon, het gaat hem hier nu over het idee qua locatie. Zo zie je maar: je kunt altijd nog ergens origineel zijn. Misschien eens een ideetje om over te doen… en nog beter. 😉

Wees op tijd op je locatie

Eenmaal je denkt een locatie te hebben gevonden, ga er dan op tijd naar toe. Op tijd kan betekenen dat je eventueel al meer dan een uur op voorhand ter plaatse moet zijn. Denk maar gauw aan twee uur minimaal. Je zal wellicht eerst nog een parkeerplaats moeten vinden voor je wagen. Bij grote events kan dat al hét probleem zijn. Voorts is het zo dat je de locatie die je voor ogen had dient te bereiken. Als je deze te voet moet bereiken, wat meestal te geval is, dan moet je deze verplaatsingstijd ook al in rekening brengen. Verder is het zo dat eenmaal je ter plaatse bent aangekomen de locatie zich net iets anders kan voordoen dan dat je zelf had verwacht. Mogelijks zul je ter plaatse nog een plan B moeten uitwerken. Dat kan het geval zijn indien je plaats al is ingenomen… bijvoorbeeld door een andere vooruitziende fotograaf. 😉

Ten slotte zal het opstellen van je apparatuur (statief, camera, afstandsbediening), het kiezen van de juiste instellingen op je camera en afstandsbediening en het maken van testopnames ook wat tijd nemen.

Opstelling met camera op statief en afstandsbediening

Op tijd zijn heeft nog een ander praktisch voordeel: het zal namelijk nog klaar zijn wanneer je op de plaats aankomt. Je kunt dan je apparatuur opstellen zonder gebruik te moeten maken van een zaklicht. Sowieso is het een goed idee om altijd wat extra verlichting mee te brengen: vergeet niet dat tijdens het vuurwerk in principe alle hoofdverlichting gedoofd zal zijn. Soms laat men wel accentverlichting branden (wat goed is voor fotografen trouwens – zie het voorbeeld van de brug in Duinkerke), maar het kan altijd zijn dat gedurende het vuurwerk je ergens moet ingrijpen… en waarvoor je licht nodig hebt.

In vele gevallen zal 2 uur een minimumduur zijn om vooraf ter plaatse te zijn. Ervaren fotografen kunnen echter ook in 15 minuten tijd de klus klaren… 😉

Een goed statief

Aangezien je met belichtingssnelheden van makkelijk enkele seconden tot bijvoorbeeld een tiental seconden zal willen werken is dit onmogelijk om dit goed te doen zonder statief. Dat moet geen duur statief zijn, wel een stevig statief. Dat moet aangepast zijn aan het soort van lens waar je mee werkt: een GSM heeft een zeer eenvoudig statiefje nodig, een zware camera met zoomlens zal een wat steviger model nodig hebben.

Aangezien het mogelijk is dat je op een plaats zal staan waar nogal wat volk staat, is het mogelijk dat je statief voldoende hoog zal moeten zijn om boven de andere aanwezige mensen te kunnen fotograferen. Dat zal zeker het geval zijn wanneer je op de voorgrond van je foto “iets”, een “onderwerp”, zal willen plaatsen. Misschien zal het zelfs wel nodig zijn je statief op iets anders stevigs te zetten om de nodige hoogte te bereiken.

Kies een juiste sluitersnelheid & diafragma

De “juiste” sluitersnelheid bestaat niet echt. Ik verklaar me nader: kies je een, te korte snelheid, dan zal het effect van een afgeschoten vuurpijl niet helemaal op één foto kunnen staan. Eén lichtpijl kan al snel een effect veroorzaken van 2 of zelfs nog meerdere seconden. Kies je een snelheid die boven de 10 seconden uit gaat, dan zul je wellicht té veel effecten op één foto hebben waardoor die nogal rommelig of overbelicht zal beginnen over te komen.

Je begrijpt het al: het wordt een compromis. Start daarom met een sluitersnelheid van zo’n 4 à 5 seconden.

Om overbelichting van je beeld tegen te gaan kun je best een diafragma van bijvoorbeeld f/8 nemen en een lage ISO waarde. Voor het event lichtmetingen doen en daar je camera op instellen is zinloos: de lichtstrepen veroorzaakt door het vuurwerk zijn namelijk zo helder dat je je op deze voorafgaandelijke lichtmetingen toch niet kunt baseren.

Samenvattend: neem bijvoorbeeld deze waarden als richtlijn: ISO 200 of ISO 400, f/8 met maximaal 5 seconden belichtingstijd.

Eén uitzondering echter: wanneer je ziet dat de finale er zit aan te komen, schakel dan snel over op zéér korte belichtingstijden. Denk dan zelfs aan 1/2 à 1 seconde! Tijdens de finale gebeurt er immers zodanig veel dat je beeld anders direct overbelicht zal zijn. Het zou jammer zijn daardoor het beste moment van het vuurwerk niet te hebben kunnen vastleggen.

Oppassen bij de “finale” van een vuurwerk: deze opname van slechts 5 seconden en zeer klein diafragma f/18 en ISO-400 toont duidelijk aan dat er best wordt gekozen voor nog veel kleinere sluitertijden en/of ISO waardes. Denk dan bijvoorbeeld aan 1/2 of 1 s en ISO-100. Het centrale gedeelte van deze foto is duidelijk overbelicht en derhalve niet bruikbaar.

Nog een interessante tip is deze: als je je camera in op de “B” stand instelt dan heb je volledige controle over wanneer de opname begint én, niet onbelangrijk, ook eindigt. Je kunt dan zelf mee op het ritme van het spektakel fotograferen en je sluitersnelheden constant aanpassen. Voor lage sluitersnelheden (minder dan 1 seconde) kun je deze techniek niet gebruiken, maar voor sluitersnelheden van enkele seconden werkt dit prima.

Kies een aangepaste lens

Sta je onder of zo goed als onder het eigenlijke spektakel, dan zal je best een breedhoeklens gebruiken. Denk dan aan brandpuntsafstanden van 10 à 24 mm.
Sta je verder af dan kun je beter een lens tussen de 50 à 200 mm gebruiken.

Een zoomlens geeft je sowieso het voordeel dat je tijdens het vuurwerk onmiddellijk van beelduitsnede kan wisselen: meestal begint het vuurwerk eerder bescheiden en gaan de lichtpijlen niet zo hoog. Maar tijdens de finale kan plotseling heel de hemel in beslag worden genomen door het vuurwerk. Dan is het goed dat je snel kunt overschakelen naar een kortere brandpuntsafstand zodanig dat je wat breder aan de hemel kunt fotograferen.

Deactiveer ruisonderdrukking op de camera

Sommige camera’s zullen automatisch een extra opname maken (een zogeheten “donkere foto” – “dark frame” geheten in het vakjargon) waarmee men bepaalde ruis kan onderdrukken. Hiervoor neemt de camera voor iedere foto die je maakt nog ééntje extra. Duurde je opname bijvoorbeeld 5 seconden, dan zal de camera een “donkere foto” maken van 5 seconden. Terwijl die dat doet gaat het spektakel natuurlijk verder. Zo zou je 50% van het spektakel verliezen. En dat willen we uiteraard niet. Daarom: deactiveer deze ruisonderdrukking voor lange opnames.

Werk met een afstandsbediening

Wanneer je met je camera afdrukt om een foto te maken, dan zal je lichtjes op je camera duwen en mogelijks trillingen veroorzaken. Vooral bij het gebruik van telelenzen zal dit mogelijks voor problemen zorgen omdat die trillingen zullen zichtbaar worden in je opname. Kies daarom voor een methode om op afstand je camera te bedienen. Dit kan ofwel met een zogeheten draadontspanner of via een app op je GSM.

Niet alles kun je onder controle hebben…

Neem alle voorzorgsmaatregelen zoals hierboven beschreven en je maakt een goede kans om mooie vuurwerkfoto’s te maken. Echter, over een aantal zaken heb je zelf geen controle. Wind je daar dan ook niet over op: accepteer de feiten en bereid je volgende vuurwerk voor. Voorbeelden van zaken waar je zelf geen controle over hebt zijn:
1) de spektakelwaarde van het vuurwerk: je hebt nu eenmaal verschillende niveaus van vuurwerk: grote en kleine, hoge en lage, met veel of weinig kleuren, enzovoort. Veelal bepaalt het budget van de organisator de kwaliteit van het spektakel. Veelal geldt de regel: hoe kleiner de gemeente, hoe kleiner het budget en dus hoe lager het spektakelgehalte.
2) de meteorologische omstandigheden: wanneer er veel wind staat zullen de lichtsporen uitgewaaierd worden. Soms kan dit je foto meer spektakelwaarde geven, soms niet. Staat er wind, dan kan de gevormde rook wel sneller wegtrekken, wat normaal gezien dan ook weer beter is voor je foto.
3) het ritme van de lichtsalvo’s: soms gaat het er nogal chaotisch aan toe en volgen talrijke salvo’s elkaar zeer snel op, op andere momenten is het nogal luw. Besef ook dat de ene vuurwerkmaker ook niet de andere is: met andere woorden: er zijn betere en minder goeie. 😉

Naverwerking…

In principe zal je, eenmaal je de beelduitsnede hebt bepaald, je camera-lens combinatie – je beeldveld – niet meer veranderen. Van het vuurwerk zal je dan een hele reeks van foto’s in dezelfde richting hebben bekomen. Eenmaal weer thuis gekomen kun je dan alle foto’s één voor één bekijken. Het overgrote gedeelte zal je, ondanks alle tips hierboven gegeven, niet als mooi bestempelen en derhalve ook negeren: lichtsporen die teveel zijn uitgewaaierd, teveel rook, overbelichte delen, en ga zo maar door. Maar tussen de tientallen foto’s zullen er enkele bijzondere mooie zitten, en daarvoor doen we het.

Is dit vals spelen of slim handelen ?

Soms zie je héél spectaculaire fotoresultaten. Je moet deze niet “zomaar” geloven. Vele van die foto’s zijn kunstig in elkaar gezet door verschillende foto’s boven elkaar te stapelen in gespecialiseerde software (bijvoorbeeld Adobe Photoshop). Je neemt dan enkele van je beste foto’s en superpositioneert die dan op elkaar. Zo bekom je een mooi plaatje maar met een zicht dat eigenlijk nooit heeft plaats gevonden… . En deze foto’s gaan dan dikwijls de wereld rond. 😉

Als je zou willen zou je met de huidige geavanceerde camera’s het volledige spektakel kunnen filmen en dan de video aflopen: met 25, 30 of 60 beeldjes per seconde zul je dan de mooiste frames er “als foto” kunnen uithalen. En deze eventueel dan weer superpositioneren om dé ultieme vuurwerkfoto te bekomen.