Bliksems fotograferen

Bliksems vastleggen is fun én… niet eens zo moeilijk. Tenminste, als je weet hoe! Alvast enkele tips die je op weg helpen.

Eén belangrijke opmerking vooraf: ga nooit onder een boom of ander hoog voorwerp (mast) staan terwijl een storm bezig is. Bliksemschichten proberen altijd de positief geladen Aarde te bereiken via hoge, spitse voorwerpen. Zo is het ook niet aangeraden om in een totaal vrij veld te gaan staan: je bent dan zelf een mogelijke bliksemafleider. Bliksems doden nog ieder jaar mensen. Bezint eer ge begint!

Keuze van een mooie locatie
Het is altijd goed om een camerastandpunt in te nemen die je voldoende zicht geeft op de ruime omgeving. De website Top.Vlaanderen biedt een overzicht aan van tientallen mooie uitzichtlocaties in Frans-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Zeeland. Raadpleeg deze lijst van uitzichtpunten. Je vindt ze ook terug via de Kaart van Top.Vlaanderen: in de legende vink je de optie “Uitzichtpunten” aan.
Eigenlijk hangt veel af van wat je als mooie voorgrond wil gebruiken: een molen, een stad, … . Hou er ook rekening mee dat je zelf (en liefst je camera ook) droog moet blijven! Ideaal is natuurlijk dat je zelf in een kamer kan staan en vanuit een raam het landschap kan vastleggen. Deze techniek gebruikte ik om de omslagfoto hierboven te maken. Ik koos hiervoor een kamer uit op de topverdieping van Hostellerie Kemmelberg.

Keuze van het juiste tijdstip
Om er een te kunnen vastleggen moet je uiteraard eerst de opportuniteit hebben. Hiervoor kun je best de weersvoorspellingen raadplegen en/of een webstek zoeken van zogeheten stormjagers. Veelal komen bliksems voor bij warmte onweders: dit wil zeggen bij uitermate zwoel weer (op het einde van een zomerdag meestal).
Enkele websites met weersvoorspellingen:
– België: K.M.I.
– Frankrijk: METEO France
– Nederland: K.N.M.I.
De situatie op heel korte termijn opvolgen doe je met sites die radarbeelden geven van de actuele wolkenformaties:
– België: Buienradar.be
– Frankrijk: Meteotradar.com
– Nederland: Buienradar.nl

Meestal zie je een storm al van ver aankomen, zeker als je op een hoog uitzichtpunt staat. Hier zie je hoe de hemel er uit zag vooraleer de bliksemopnames werden gemaakt:

Keuze van een correcte lens en ISO setting
De keuze van de lens zal in grote mate bepaald worden door het onderwerp dat je wil vastleggen. Voor een landschap zal dit veelal een breedhoeklens zijn. Er is ook een andere reden waarom je best een zo brede mogelijke opname maakt: hoe groter het onderwerp, hoe meer kans je zal hebben om een bliksemschicht te vangen. Een zeer lichtkrachtige lens (f/1.2 of f/1.8) is zeker niet nodig want je zal toch een klein diafragma moeten kiezen. Waarom? Omdat een bliksemschicht zéér lichtkrachtig is en wanneer je een te groot diafragma kiest je opname snel overbelicht zal zijn. Bijgevolg zal je normaal gezien ook gaan voor een lagere gevoeligheid. Mogelijks moet je de ISO op je camera instellen op slechts bijvoorbeeld 50 of 100.

Keuze van een correcte opnameduur
Niemand kan voorspellen wanneer een bliksemschicht zich zal voordoen. Je moet dus een situatie creëren waarbij je camera quasi altijd open staat terwijl de storm overtrekt. Je doet dit door bijvoorbeeld constant opnames te maken van bijvoorbeeld 30 seconden. Uiteraard zal je hiervoor een lage ISO-stand én diafragma-waarde moeten uitkiezen; want anders zal je opname sowieso overbelicht zijn en dat wil je niet. Vergeet ook niet dat de bliksemschicht de opnae bijkomend zal verlichten. Je stelt je camera dus in op waardes die normaal een onderbelichte opname zouden opleveren. Vindt er dan gedurende die 30 seconden één of meerdere schichten plaats, dan zal die correct belicht zijn.

Digitaal combineren
Wanneer je diverse opnames hebt gemaakt, zonder het standpunt van je camera te hebben veranderd (je werkt dus op statief!), dan kun je al deze opnames digitaal op elkaar laten leggen in beeldverwerkingssoftware. Je bekomt dan één opname met ongelooflijk vele bliksemschichten op. Je kunt je bliksemopnames dan eventueel ook combineren met één normaal belichte opname waardoor de voorgrond mooi is belicht.
Of denk je nu écht dat al die topfotografen in een superstorm zaten? Tuurlijk niet, het is dikwijls door zo’n basisopnames digitaal te combineren dat ze zo’n mooie effecten bekomen. 😉

Over de single shot / enkelvoudige opname die we kozen als omslagfoto:
– Opnamedatum: 4 mei 2023
– Opnameplaats: Top van de Kemmelberg, 156m hoog, Hostellerie Kemmelberg
– Camera: Canon EOS 5D Mark IV
– Lens: Canon EF 14 mm
– Opnamesettings: f/13, ISO 800, 30 seconden

Wanneer we enkele opnames digitaal samen namen bekwamen we onderstaand dramatisch eindresultaat: